Hemen her gün bir hasta soruyor:
“D vitaminim düşükmüş, hemen takviye almalı mıyım?”
Cevap, sanıldığı kadar net değil. Ama yeni rehberler, daha bilinçli kararlar almamıza yardımcı olabilir.
D vitamini sadece kemikler için değil…
Solunum yolu enfeksiyonlarından kansere, diyabetten gebelik sonuçlarına kadar pek çok hastalıkta rolü olduğuna inanılıyor.
Ama yıllardır cevabı aranıyor:
-Gerçekten koruyucu etkisi var mı?
-Herkes test edilmeli mi?
-Kim ne doz almalı?
Yeni Rehber Ne Diyor?
JAMA dergisinde yayımlanan ve Endokrin Derneği tarafından desteklenen bu yeni kılavuz, bilimsel kanıtları titizlikle inceleyerek önerilerde bulunuyor.
- Kimlere, Test Yapmadan Takviye Öneriliyor?
➤ 1-18 yaş arası çocuklar: Raşitizm ve solunum yolu enfeksiyonlarını önlemek için 600-1200 IU.
➤ 75 yaş üstü bireyler: Tüm nedenlere bağlı ölüm oranını azaltabilir, önerilen doz 800-900 IU.
➤ Gebeler: Gebelik komplikasyonlarını azaltma potansiyeli var, önerilen doz ortalama 2500 IU.
➤ Prediyabetli bireyler: Diyabete geçişi yavaşlatabilir, önerilen doz 1000-3500 IU arası. - Kimlere Test Gereksiz?
Sağlıklı çocuklar ve erişkinler için rutin D vitamini testi önerilmiyor.
Gerekirse doğrudan destek verilebilir. - Kesin Kanıt Var mı?
Hayır.
Neredeyse tüm öneriler “koşullu” ve kanıt düzeyi düşük.
Etki var gibi görünüyor ama güven aralıkları geniş – yani “yararlı olabilir ama kesin değil”.
Kimi zaman en iyi test, hekimin klinik sezgisidir.
Hasta yaşlıysa, yetersiz besleniyorsa, dış ortamda az zaman geçiriyorsa, gebeyse, sosyoekonomik olarak dezavantajlıysa…
➤ Düşük doz, kısa süreli takviye yararlı olabilir.
Ama bilinçsiz, yüksek doz kullanımlar?
Onlar fayda değil, zarar getirir.
D vitamini, özellikle dezavantajlı bireylerde ucuz ve erişilebilir bir önlem olabilir.
Ancak bilimin sesi net değil.
Biz hekimler, umutla ama temkinle hareket etmeliyiz.
Soru şu değil:
“D vitamini mucize mi?”
Soru şu:
“Kime, ne zaman, ne dozda ve neden?”
Sonuç:
D vitamini, doğru kişide ve doğru dozda kullanılırsa yararlı olabilir.
Ama her gün alacağımız “güneş” kadar doğal, basit ve ucuz bir destek bile
bilgiyle değil de korkuyla kullanılırsa zarar getirebilir.
Güneşin gücünü bilgiyle kullanalım.
