Bir evi boyarken taze bir başlangıç hissi gelir insana. Ama o keskin koku, sadece boya değildir. İçinde, görünmeyen binlerce kimyasal saklıdır.
Ve bazıları, kansere giden yolu açabilir.
Ne Duyduk?
“Boya kansere yol açıyor.”
“Ev boyamak zararlı mı?”
“Çocuklar etkilenir mi?”
Cevap basit değil. Ama bilim bu konuda giderek daha net konuşuyor.
Bilim Ne Diyor?
Boya, başta toluen, ksilen, ketonlar, glikoller gibi organik çözücüler içerir. Bunlar “uçucu organik bileşikler” (VOC) olarak havaya karışır.
Evet, özellikle geçmişte boya sektöründe çalışanlar yüksek dozda bu maddelere maruz kaldı.
Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC), boya işçiliğini Grup 1 kanserojen olarak sınıflandırdı:
-
- Akciğer kanseri
- Mesane kanseri
- Mezotelyoma
Ama dikkat: Henüz belirli bir boya maddesi bu riski tek başına yaratıyor diye gösterilemedi.
Çocuklar Risk Altında mı?
Bazı araştırmalar, çocukluk çağı lösemisi ile evde boya maruziyeti arasında ilişki buldu. Ama kanıtlar çelişkili. Daha fazla çalışmaya ihtiyaç var.
Laboratuvar Ne Diyor?
Hayvan deneylerinde bazı çözücü karışımları DNA hasarına yol açtı. Ancak spesifik olarak hangi maddenin suçlu olduğu net değil.
Boyadaki Kanserojenler:
- Grup 1: Kadmiyum
- Grup 2A: İnorganik kurşun, stiren
- Grup 2: Benzen
- Grup 3 (belirsiz): Toluen, ksilen, krom
Hepsi boyalarda bir dönem kullanıldı ya da hâlâ kullanılıyor.
Ne Yapmalı?
- Boya işçileri için maske, eldiven, havalandırma şart
- Yeni boyanan yerlerden uzak dur, özellikle ilk birkaç gün
- Hamileysen boyama yapma
- Mümkünse düşük VOC içeren boyaları tercih et
Sonuç:
Boya ve kanser riski arasında bilimsel bir bağ var.
Bu risk en çok mesleki maruziyetle ilgili.
Ama evde de tedbir almak önemli.
Kokudan önce bilgiyle koru kendini.
Renkler güzel… ama güvenli olursa.
